W kryzysie, jakiego doświadczamy nastąpiło wyraźne zakłócenie rutyny, codziennych nawyków, wiele domowych i zawodowych czynności zmieniło się w sposób nagły, a niektóre przyzwyczajenia i zwyczaje rodziny zostały znacząco ograniczone. Co więc zrobić, by stres nie zagościł na stałe w naszej rodzinie?

Dzieci stają się odbiorcami intensywnych emocji rodziców, a gdy do tego dochodzi są zagubione i zdezorientowane. To w jaki sposób rodzice radzą sobie ze stresem, ma wpływ na sposób w jaki dzieci poradzą sobie w sytuacjach trudnych w przyszłości. Jeśli chcemy zapewnić dzieciom stabilne i bezpieczne warunki do rozwoju, nauczyć je zarządzać swoimi emocjami, powinniśmy zacząć od siebie – od zadbania o kondycję psychofizyczną, odkrycia tego, co stanowi źródło stresu, powoduje napięcie i utratę energii, a w dalszych krokach co pomaga powrócić do stanu równowagi emocjonalnej.

Źródeł stresu może być wiele. Do stresorów biologicznych zaliczamy nieodpowiednią dietę, brak snu czy brak ruchu. Oznakami stresu mogą być spadek energii, zmęczenie, ospałość, trudności z koncentracją. Warto zastanowić się, jakie  sygnały wysyła nam ciało, przyjrzeć się nawykom żywieniowym i trybowi życia. Poczujemy się lepiej jeśli podejmiemy działania profilaktyczne i naprawcze, zadbamy o prawidłową dietę, aktywność fizyczną i regularny sen.

Wyczerpujące energetycznie są też silne emocje. Jeśli doświadczamy nieprzyjemnych  emocji warto zadbać o pomoc i wsparcie dla siebie. Pomocne jest samo zatrzymanie, dostrzeżenie emocji, nazwanie ich, odkrycie co czuję, co mi przeszkadza, czego potrzebuję, żeby poczuć się lepiej. Ignorowanie emocji i blokowanie emocji tylko opóźnia reakcje. Troska o swoje  potrzeby nie oznacza robienia tego na co ma się ochotę. Ważniejsze jest robienie tego, co ładuje akumulatory, co można robić i w relacji z innymi i samodzielnie. Troszcząc się o siebie pokazujemy dziecku, jak może samo zatroszczyć się o siebie.

W sytuacjach trudnych warto też zbudować sieć wsparcia i zadbać o kontakt z dorosłymi – partner, drugi rodzic, przyjaciel – którzy cierpliwie wysłuchają, bez oceniania i krytykowania, za to z życzliwością i spokojem. Rozmowa z drugą osobą pozwoli dotrzeć do źródeł stresu, daje też możliwość znalezienia rozwiązania problemu.

W przypadku, gdy zalewają nas nieprzyjemne emocje i myśli, gdy dezorganizują się codzienne obowiązki – obniża się jakość pracy, relacje z domownikami są napięte lub konfliktowe, można skontaktować się ze specjalistą: psychologiem, psychoterapeutą – wielu z nich oferuje pomoc psychologiczną w formie pomocnego telefonu lub online.

Moment w jakim obecnie znajdujemy się to trudny czas dla rodziców, zwłaszcza jeśli oboje wykonują pracę zdalną. Rozmowa o priorytetach, ustalenie czyje projekty mają w kolejnych dniach pierwszeństwo, dzielenie opieki nad dziećmi i nauce, ustalenie zasad domowych – codziennej rutyny i struktury (rytmu dnia, stałości) to też sprawy, o które należy zadbać, choć w przypadku tych ostatnich, nie należy przesadzać. I dzieci i dorośli potrzebują trochę czasu i przestrzeni dla siebie.

Trzeba pamiętać o zabawie i odprężeniu. Pomocne są wszelkie formy relaksacji, które obniżają napięcie: techniki relaksacyjne, treningi uważności, trening oddechowy.

Rodzice muszą czuć się dobrze, żeby zapewnić dzieciom dobre samopoczucie. Dbając o swoje potrzeby – i te na poziomie fizjologicznym, życiowym i potrzeby wewnętrzne – ładujemy energię i odbudowujemy zasoby. Rodzic, który potrafi zadbać o siebie będzie mógł zadbać o dziecko w chwilach, gdy jemu będzie trudno.

Monika Zarzeczna, psycholog w Stowarzyszeniu SOS Wioski Dziecięce w Polsce

***

Tekst powstał w ramach kampanii „Są dzieci, dla których #zostań w domu oznacza zagrożenie” prowadzonej przez Stowarzyszenie SOS Wioski Dziecięce w Polsce. Nowa akcja Stowarzyszenia ma na celu zebranie środków na pomoc dzieciom objętym opieką programu „SOS Rodzinie”, zapewniającego kompleksowe wsparcie dla rodzin w trudnej sytuacji życiowej.

***

Stowarzyszenie SOS Wioski Dziecięce w Polsce od ponad 36 lat pomaga dzieciom pozbawionym opieki rodziców oraz tym z rodzin w trudnej sytuacji życiowej. Obecnie ma pod opieką 1530 potrzebujących dzieci. Jest częścią międzynarodowej organizacji SOS Children’s Villages, obecnej w 136 krajach świata.

Stowarzyszenie prowadzi 4 SOS Wioski Dziecięce, gdzie opuszczone i osierocone dzieci znajdują troskliwy dom i opiekę. Równolegle do opieki zastępczej, rozwijane są również działania profilaktyczne, w ramach Programu “SOS Rodzinie”, którego celem jest ochrona dzieci przed utratą opieki i zapewnienie im kompleksowego wsparcia.